آیا با جیمز وب سیاره هایی همانند زمین پیدا خواهیم کرد؟ - وبلاگ چارگون

به گزارش وبلاگ چارگون، شروع به کار تلسکوپ فضایی جیمز وب و انتشار تصاویر منحصر به فرد از کیهان، نگاه ها را معطوف نموده است. بسیاری دانشمندان، اما هنوز منتظر قدرت نمایی اصلی این تلسکوپ هستند: جستجوی حیات فرازمینی که حالا با ورود قوی ترین ابزار فضایی ساخته دست بشر وارد مرحله تازه ای شده است.

دو هدف اصلی برای این تلسکوپ تعریف شده اند که به جهاتی همراستا به شمار می فرایند؛ یکی یافتن منشا و چگونگی پیدایش کیهان و دیگری کشف حیات فرازمینی در منظومه های دوردست.

نخستین وعده بزرگ سازندگان این تلسکوپ، توانایی آن در مطالعه اولیه ترین مرحله تکوین تاریخ کیهان در زمانی اندک پس از انفجار بزرگ در 13.8 میلیارد سال پیش است. جیمز وب برای این منظور ابزار های دقیق خود را بر روی ستارگان دوری مانند ایرندل خواهد چرخاند تا بتواند به گذشته نگاه کند.

این ستاره که با نام علمی دبلیوال 0137-ال اس نیز شناخته می گردد، ستاره ای در صورت فلکی نهنگ است و با قرار گیری در فاصله 28 میلیارد سال نوری زمین، دورترین ستاره شناخته شده به ما به شمار می رود. نور ایرندل تنها 900 میلیون سال پس از انفجار بزرگ یا همان بیگ بنگ در پهنه فضا منتشر شد.

دان کو، اخترشناس در موسسه علمی تلسکوپ فضایی، در این باره می گوید: ما برای تماشا نخستین کهکشان هایی که در تاریخ کیهان شکل گرفته اند، به بازه زمانی آغازین نگاه خواهیم کرد.

با جیمز وب، دانشمندان خاتمه قادر خواهند بود داخل این کهکشان ها را ببینند و دریابند آن ها از چه چیزی ساخته شده اند. در حالی که کهکشان های امروزی مارپیچی یا بیضوی هستند، اولین بلوک های کهکشانی باستانی توده ای و نامنظم بودند و حالا وب می تواند ستارگان داخل آن ها را به ما نشان دهد. چیز هایی که برای تلسکوپ فضایی هابل نامرئی بودند.

یک هدف دیگر جیمز وب مشاهده سیارات سنگی تقریبا هم میزان با زمین است که به دور یک ستاره کوتوله فراسفید به نام تراپیست-1 است می چرخند. این ستاره در فاصله 39 سال نوری از ما قرار گرفته است.

سامانه فراخورشیدی تراپیست-1 تقریباً تمام شرایط برای جستجوی حیات در خارج از منظومه شمسی ما را دارد. سه سیاره از هفت سیاره تراپیست-1 در منطقه قابل سکونت آن قرار دارند به این معنی که نسبت به ستاره خود نه خیلی نزدیک و نه خیلی دور هستند. امری که اجازه می دهد دمای مناسب برای جمع شدن آب به شکل مایع در سطح آن ها وجود داشته باشد. اما سوال حیاتی اخترشناسان در خصوص سیارات فراخورشیدی این است: آیا آن ها جوی سازگار با حیات دارند؟ این سوالی است که ستاره شناسان امیدوارند تلسکوپ فضایی جیمز وب به آن جواب بگوید.

هنگامی که نور ستارگان از مولکول های جو این سیارات عبور می نماید، ردی از ترکیبات شیمیایی آن ها را برای وب باقی می گذارد. در واقع هر نوع مولکول، طیف متفاوتی از طول موج های نور را جذب می نماید و جیمز وب می تواند چنین چیزی را تشخیص دهد. اگر تلسکوپ بتواند وجود بخار آب، دی اکسید کربن و ازن را در این مولکول ها ثابت کند آن گاه باید گفت حیات در آنجا می تواند وجود داشته باشد.

مگان منسفیلد، اخترشناس در دانشگاه آریزونا، می گوید: من فکر می کنم بتوانیم سیاراتی را پیدا کنیم که احتمال خوبی برای حیات در آن ها وجود دارد. هرچند لزوماً نمی توانیم حیات را فوراً شناسایی کنیم.

نوری که از تراپیست-1 می آید به قدری ضعیف خواهد بود که تجزیه و تحلیل آن موقع می برد. اریک اسمیت، دانشمند ارشد پروژه جیمز وب، در این باره می گوید: چشم شما عادت دارد با میلیون ها فوتون در ثانیه برخورد کند، اما این تلسکوپ ها فقط چند فوتون در ثانیه جمع آوری می نمایند.

دانشمندان تا کنون بیش از 5 هزار سیاره فراخورشیدی را یافته اند که شماری از آن ها بسیار شبیه زمین هستند (تقریباً هم میزان، ساخته شده از سنگ و قرارگرفته در یک منطقه طلایی در حال چرخیدن به به دور ستاره خود، نه آنقدر نزدیک که پخته شوند نه آنقدر دور که منجمد شوند).

میزان نسبتاً کوچک این سیارات فراخورشیدی مطالعه آن ها را بسیار سخت نموده است. با این حال تلسکوپ فضایی جیمز وب این شرایط را تغییر خواهد داد و به عنوان یک ذره بین برای اخترشناسان عمل خواهد نمود. دکتر مگان منسفیلد، ستاره شناس دانشگاه آریزونا، می گوید جیمز وب اولین رصدخانه فضایی بزرگی است که مطالعه اتمسفر سیارات فراخورشیدی را در طراحی خود در نظر گرفته است.

آقای اسمیت پیشتر گفته بود که سیارات فراخورشیدی در اولین دسته از تصاویر گرفته شده قرار خواهند داشت. در نتیجه باید به زودی بتوانیم تصاویری از این سیارات را ببینیم.

الکساندر راثکه، ستاره شناس دانشگاه فنی دانمارک، می گوید: ما هیچ ایده ای نداریم که این جو ها از چه چیزی ساخته شده اند. البته ما فرضیه ها، شبیه سازی ها و همه این چیز ها را داریم، اما واقعاً هیچ ایده ای نداریم. باید برویم و نگاه کنیم.

ممکن است در خاتمه این کوشش ها، جوی در هوای سیاره تراپیست-1 کشف گردد، اما این نتیجه به تنهایی ماهیت جو را آشکار نخواهد نمود. چرا که ممکن است این جو مانند روی زمین سرشار از نیتروژن و اکسیژن باشد یا بیشتر شبیه معجون سمی دی اکسید کربن و اسید سولفوریک در سیاره زهره باشد. یا اصلا ترکیبی باشد که دانشمندان قبلا هرگز ندیده اند.

این ها چیز هایی هستند که مطالعات آینده، آن ها را روشن خواهد نمود.

منبع: یورونیوز