برندگان نوبل شیمی 2022 معین شد - وبلاگ چارگون

به گزارش وبلاگ چارگون، آموزشگاه سلطنتی علوم سوئد برندگان نوبل شیمی را اعلام نمود و جایزه نوبل شیمی 2022 به کارولین برتوزی، مورتن ملدال و کارل بری شارپلس اهدا شد.

جایزه نوبل شیمی 2022 به کارولین آر برتوزی (Carolyn R. Bertozzi)، استاد دانشگاه استنفورد آمریکا؛ مورتن ملدال (Morten Meldal)، استاد دانشگاه کپنهاگ دانمارک و کارل بری شارپلس، از مؤسسه تحقیقاتی اسکریپس آمریکا به پاس کوشش هایشان برای توسعه ساختار عملکردی شیمی (شیمی کلیک) و شیمی بیواورتوگونال (bioorthogonal chemistry) اهدا شد.

شیمی کلیک (Click chemistry) عبارتی است که برای نخستین بار به وسیله کارل بری شارپلس در سال 2001 برای واکنش های با راندمان بالا اختصاص داده شد. بری شارپلس در سال 2001 نیز برنده جایزه نوبل شیمی شده بود.

کارل بری شارپلس (Karl Barry Sharpless) شیمی دان آمریکایی و برنده جایزه نوبل 2022 است که در سال 2001 نیز برای کار درباره واکنش های اکسیداسیون فعال شده به وسیله کاتالیز های کایرال به همراه ریوجی نویوری و ویلیام نولز پیروز به دریافت جایزه نوبل در شیمی شده بود.

شارپلس در فیلادلفیا، پنسیلوانیا به جهان آمد. او در 1963 تحصیلات خود را در کالج دارتموث آغاز نمود و در سال 1968 دکترای خود در رشته شیمی آلی را از دانشگاه استنفورد اخذ کرد. پس از آن او به تحقق در مقطع فوق دکترا در دانشگاه استنفورد (1968-1969) با جیمز پی کولمن ادامه داد و روی شیمی آلی فلزی کار می کرد.

کارولین آر. برتوزی (Carolyn Bertozzi) شیمی دان اهل ایالات متحده آمریکا است. معروفیت او به خاطر فعالیت در زمینه شیمی بیواورتوگونال (Bioorthogonal Chemistry) است. کارولین برتوزی به علت اختراع روش هایی برای اصلاح شیمیایی مولکول ها در موجودات زنده و سلول ها بدون آسیب رساندن به آن ها شناخته شده است.

برتوزی این واکنش ها را شیمی بیواورتوگونال نامگذاری نموده است. این واکنش ها می تواند به محققان در توسعه دارو های تازه یاری کند. کارولین برتوزی از دانشگاه استنفورد، که بیشتر دوران کاری درخشان خود را صرف ابداع روش هایی برای درک دسته ای گریزان، اما مهم از مولکول های پوشیده شده از قند نموده، یکی از این برندگان است.

مورتن پی ملدال (Morten Meldal) متولد 1954 در دانمارک است. ملدال، مدرک کارشناسی و دکترا خود در رشته مهندسی شیمی را از دانشگاه فنی دانمارک (DTU) اخذ کرد. موضوع دکترای وی، کار روی شیمی مصنوعی الیگوساکارید ها بود. وی درحال حاضر استاد شیمی دانشگاه کپنهاگ دانمارک است.

وی به تازگی یک روش رمزگذاری نوری را توسعه داده است و بر ادغام شیمی آلی و شیمی پپتید بر روی پشتیبانی جامد متمرکز شده است. او طیف وسیعی از روش های تازه را بر روی فراوری یون های N-acyl iminium ابداع نموده است.

جایزه نوبل شیمی 2022 در خصوص آسان کردن فرآیند های سخت است. بری شارپلس و مورتن ملدال نوبل شیمی 2022 را برای توسعه ساختار عملکردی شیمی (شیمی کلیک) و کارولین برتوزی به علت آنکه شیمی کلیک را به بعد تازهی رسانده و آغاز به استفاده از آن در موجودات زنده نموده است، دریافت کردند.

شیمیدانان مدتهاست که تمایل به ساخت مولکول های تازه دارند. در تحقیقات دارویی، این اغلب شامل بازآفرینی مصنوعی مولکول های طبیعی با خواص دارویی است. این امر منجر به بسیاری از ساختار های مولکولی تحسین برانگیز شده است، اما فراوری آن ها معمولاً زمان بر و بسیار پرهزینه است.

یوهان اکویست، رئیس کمیته نوبل شیمی می گوید: جایزه شیمی سال جاری به مسائل پیچیده ای نمی پردازد، در عوض با آنچه آسان و ساده است، کار می نماید. مولکول های عملکردی را می توان حتی با در پیش گرفتن یک راستا مستقیم ساخت.

وبلاگ چارگون علمی پزشکی فناوری